شارژر باتری نیکل کادمیم با قابلیت قطع خودکار

بیشتر شارژهای باتری Ni-Cd دارای خاصیت قطع خودکار نیستند. بعضی از آنها، حتی پس از جدا کردن باتری همچنان روشن باقی می مانند که این باعث اتلاف توان می شود. مدار معرفی شده در این بخش دارای ویژگی های زیر می باشد:

1- پس از شارژ کامل یا برداشتن باتری به طور خودکار خاموش می شود.

2- مدار از روش معکوس سازی جریان متناوب (periodic current reversal) استفاده می کند که باعث افزایش عمر باتری می شود.

3- مدار می تواند در هر لحظه دو باتری را به صورت سری با هم شارژ کند.

شکل 1 نقشه شماتیک شارژر باتری نیکل کادمیم با قابلیت قطع خودکار

کلید S1 باتریی را که باید شارژ شود انتخاب می کند. سایز D (بزرگ)، سایز C (متوسط) و سایز AA (قلمی) می باشد. LED های D11 تا D13 نشان می دهند که کدام باتری در حال شارژ است. مقاومت های R2 ، R1 و R3 با توجه به جریان مناسب برای شارژ باتری انتخاب می شوند. لامپ NEON (چراغ سیگنال) نشانگر شارژ کامل باتری می باشد. کلید S2 (کلید Push-to-on) شارژر را روشن و کلید S3 (کلید Push-to-off) آن را خاموش می کند. کلید S4 امکان کنترل دستی را فراهم می سازد.

تنظیم مدار

مدار دو باتری خالی Ni-Cd را با انتخاب مناسب R2، R1 یا R3 برای جریان مناسب و در صورت بسته بودن کلید S4، پس از 15 ساعت شارژ می کند. در این حالت (پس از 15ساعت)، VR1 را به گونه ای تنظیم کنید که LED D10 خاموش گردد. کلید S4 را باز کنید. اکنون شارژر آماده کار است. برای شروع شارژ کلید S2 را باید فشار داد. پس از شارژ کامل یا برداشتن باتری لامپ Neon روشن خواهد شد.

نظریات خوانندگان

مدار معرفی شده بسیار جالب بود و خیلی چیزها از آن یاد گرفتیم. اما چند سؤال وجود دارد:

سوال:  آیا می تواند برای شارژ باتری های خشک نیز به کار رود؟

سوال:  کلید S3 از نوع Push-to-on است یا Push-to-off ؟

سوال: مدار چگونه شارژ کامل را نشان می دهد، آیا لامپ نئون روشن می شود. چه موقع تغذیه مدار قطع می گردد؟

جواب: بیشتر آنهایی که این مدار را ساخته اند در قطع تغذیه مدار هنگام شارژ کامل متوجه مشکلی شده اند. این ایراد با افزودن مدار زیر به مدار اصلی برطرف می گردد. این مدار باعث می شود مادامی که باتری ها جریان می کشند تغذیه اصلی مدار وصل باشد و در نتیجه شارژ کامل انجام گیرد.

شکل 2 مدار اصلی برای شارژر باتری

از مدار همچنین می توان برای شارژ باتری های خشک استفاده نمود. البته باید مقاومت های VR1 و R1 تا R3 تغییر نمایند. البته بهتر است باتری های خشک را به جای شارژ با باتری نو عوض نمود. از مدار زیر نیز می توان برای شارژ باتری های خشک استفاده نمود.

شکل 3 مدار شارژ باتری خشک

کلید S3 از نوع Push-to-off است که برای خاموش کردن شارژر به هنگام عدم نیاز استفاده می شود. S3 و S4 از هر نوعی می توانند باشند. به جای S3 می توان اتصال کوتاه نیز قرار داد. اگر مدار تنها برای یک نوع سایز باتری به کار رود می توان کلید S1 را برای دو سایز دیگر با موازی کردن ترکیب دیود-مقاومت اتصال کوتاه نمود.