مدار تبدیل کننده تلویزیون به اسیلوسکوپ

اسیلوسکوپ اشعه کاتدیک (CRO) یک دستگاه اندازه گیری همه کاره است که هر مهندس برقی تمایل به داشتن آن دارد ولی قیمت آن به حدی بالا است که اشخاص محدودی قادر به تهیه آن می باشند.

تلویزیون های سیاه و سفید همه قسمت های یک اسیلوسکوپ را دارا می باشند. بنابراین می توان با استفاده از یک مدار جانبی، تلویزیون را به یک اسیلوسکوپ-با همان توانایی ها-تبدیل نمود.

در اسیلوسکوپ های معمولی انحراف اشعه الکترونی توسط میدان الکتروستاتیکی بین دو مجموعه صفحه به وجود می آید. سیگنال ورودی پس از تقویت به صفحات انحراف دهنده عمودی اعمال می گردد. سیگنال دندان اره ای موج جارو جهت مبنای همزمانی به صفحه X اعمال می شود. اگر از میدان مغناطیسی برای این کار استفاده گردد، آنگاه باید از سیم پیچ برای انحراف استفاده نمود. سیم پیچ دارای این خاصیت است که اگر از آن جریان عبور کند، یک میدان مغناطیسی در اطراف آن ایجاد خواهد شد. در اینجا بیشتر جریان مورد نظر است تا ولتاژ بالا. اثر متقابل میدان مغناطیسی بین دو سیم پیچ، سیگنال ورودی را بر روی صفحه نمایش دوباره تولید خواهد کرد که این اساس تبدیل یک تلویزیون به اسیلوسکوپ خواهد بود.

فرآیند تبدیل تلویزیون به اسیلوسکوپ

تولید جریان بالا توسط تقویت کننده های قدرت صورت می گیرد. در اینجا حدود 0.5± آمپر جهت انحراف کابل اشعه الکترونی لازم است. سیگنال هم زمانی یعنی همان سیگنال دندان اره ای مرسوم از سیگنال دندان اره ای عمودی گرفته شده، به سیم پیچ های انحراف افقی اعمال می شود. این سیم پیچ در باریکه لامپ تصویر نصب گردیده است. قدرت سیگنال ورودی نیز تقویت شده، به سیم پیچ های انحراف عمودی اعمال می شود. مدار کامل تقویت کننده به همراه اتصالات لازم در شکل 1 نشان داده شده است.

تلویزیون هم دارای تولید کننده موج دندان اره ای افقی و هم تولید کننده موج دندان اره ای عمودی می باشد. فرکانس موج دندان اره ای افقی 15625Hz و موج دندان عمودی 50Hz است که می تواند به مقدار کمی تغییر نماید.

شکل 1 نقشه شماتیک مدار تبدیل کننده تلویزیون به اسیلوسکوپ

امپدانس سیم پیچ ها با افزایش فرکانس اعمالی افزایش پیدا می کند. این امر روی جریان گذرنده از سیم پیچ اثر گذاشته و میزان انحراف را کاهش می دهد. بنابراین برای دستگاه یک محدوده فرکانسی تعریف می شود.

اگرچه اسیلوسکوپ حاصل کالیبره نمی باشد، اما از آن می توان برای نمایش شکل موج ها استفاده نمود. ولتاژ تغذیه لازم برای مدار مبدل، 12V DC± است. در آزمایشگاه هایی که دارای گیرنده تلویزیونی بزرگ هستند، با استفاده از این مدار ساده می توان یک CRO بزرگ تشکیل داد.

این مدار را می توان به تلویزیون رنگی نیز وصل نمود. در این حالت رنگ شکل موج ها با بایاس و زمین کردن مناسب تفنگ الکترونی انتخاب می شود.