چپگرد راستگرد الکتروموتور تک فاز موقت در مدار

چپگرد راستگرد الکتروموتور تک فاز موقت در مدار

در این بخش الکترونیک ۹۸ برای شما دانش آموزان و دانشجویان رشته تحصیلی برق صنعتی و قدرت، اقدام به طراحی و انتشار پروژه ای در زمینه طراحی مدار فرمان و مدار قدرت با عنوان، (راه اندازی چپگرد راستگرد الکتروموتور تک فاز موقت در مدار) کرده است. مدار قدرت و مدار فرمان چپگرد و راستگرد الکتروموتورهای تک فاز با خازن موقت در مدار و با خازن دائم و موقت در مدار (دو خازنی) کاملا مشابه هم می باشد. لذا به طراحی و رسم یکی از آن ها می پردازیم.

لازم به یادآوری است که فرق بین موتور تک فاز موقت در مدار و موتور تک فاز دو خازنی، در گشتاور راه اندازی و گشتاور در حین کار آن ها می باشد بطوری که گشتاور راه اندازی موتور موقت در مدار، بیشتر و گشتاور در حین کار آن کمتر از موتور دو خازنی می باشد. برای تغییر جهت گردش محور موتور باید دو سر سیم پیچی کمکی و خازن سری شده با آن را عوض کنیم، که توسط کنتاکتور با چهار کنتاکت اصلی مطابق شکل زیر می توان اینکار را انجام داد.

مدار قدرت راه اندازی موتور تک فاز با خازن موقت در مدار بصورت چپگرد و راستگرد

با توجه به توضیحات قبلی این موتور نمی تواند بصورت چپگرد و راستگرد سریع عمل نماید. بطوری که اگر موتور در جهت راستگرد کار می کند، کنتاکتور K1M را قطع و سریع کنتاکتور K2M را وصل کنیم، موتور بصورت راستگرد به کار خود ادامه خواهد داد. برای تغییر جهت حرکت باید دور موتور به کمتر از یک سوم دور نامی تقلیل یافته بعد بصورت چپگرد موتور راه اندازی می شود. برای اینکه در عملکرد مدار مشکلی بوجود نیاید توسط تایمر، در مدار بالا بک تاخیر زمانی 5 ثانیه در هنگام قطع هر کدام از کنتاکتورها می توان بوجود آورد.

مدار فرمان راه اندازی موتور تک فاز با خازن موقت در مدار بصورت چپگرد و راستگرد

عملکرد مدار فرمان

با فشرده شدن S1 کنتاکتور K1M تحریک شده و موتور در جهت راستگرد راه اندازی می شود، همزمان با تحریک K1M، کنتاکتور کمکی نیز تحریک شده و در مسیر شماره 11 و 13 توسط کنتاکت با K1 شماره 41-42 و K1 شماره 51-52 قبل از نگه دارنده باز شده و از وصل مجدد کنتاکتورهای اصلی بعد از قطع هر کدام از کنتاکتورها جلوگیری می کند. با فشرده شدن S0 موتور خاموش شده و تایمر K1T وصل می گردد. تایمر بعد از 5 ثانیه کنتاکتور کمکی K1 را قطع کرده و مدار برای وصل مجدد در جهت گردش دلخواه آماده می شود. توسط شستی S2 می توان موتور را در جهت چپگرد راه اندازی نمود.